Bij het leren lezen woord er veel aandacht besteed aan het sneller leren lezen. Teveel vind ik zelf. Natuurlijk moet de stap van spellend lezen naar min of meer automatisch (en dus sneller) lezen worden gemaakt, maar teveel nadruk op snelheid heeft ook nadelen.
Slordige, radende lezers
Door het herhaald lezen van rijtjes woorden, waarbij het de bedoeling is dat je steeds sneller gaat omdat je de woorden makkelijker kunt lezen, krijgen sommige kinderen het gevoel dat het zo snel mogelijk moet. Ze lezen een paar letters en raden de rest van het woord en lang niet altijd goed.Anderen willen zoveel sneller dan ze kunnen dat de letters gehusseld raken in hun hoofd of zijn aan het eind van een rijtje bijna buiten adem.
De Drie-minuten toets (DMT)
De DMT is een van de Cito-toetsen voor technisch lezen. Er worden rijtjes woorden gelezen en hoeveel woorden je goed kunt lezen binnen de tijd, geeft je niveau aan. Met de DMT bekijk je hoe goed het leesproces geautomatiseerd is, hoe makkelijk een kind geschreven tekst kan omzetten naar klanken.
Als een kind zwak scoort op de test, betekent dat voor mij niet dat hij een slechte lezer is, maar het is wel een indicatie dat lezen moeite kost. Relatief snel, maar met veel fouten zie ik als een groter probleem dan langzaam maar vrijwel foutloos.
Hoe een kind een tekst leest (AVI-niveau) geeft wat mij betreft een betere indicatie zijn leesniveau. In de praktijk lees je geen rijtjes woorden, maar teksten.
Liever langzaam maar goed, dan snel en fout
Het gaat bij lezen toch vooral om dat je begrijpt wat er geschreven staat, de eerste stap daarbij is dat je de woorden goed leest. Teveel aandacht voor snelheid zorgt bij zwakker lezers ervoor dat ze gehaast gaan lezen en meer fouten maken dan nodig.
Ik besteed tijdens mijn lessen altijd aandacht aan het feit dat ik liever heb dat kinderen langzaam maar goed lezen, dan snel en fout. Denk maar eens aan wat er gebeurt als je een recept verkeerd leest…
Geen aandacht voor de betekenis
Zelfs als er niet veel fouten gemaakt worden, zorgt teveel nadruk op snelheid er soms voor dat kinderen oppervlakkige lezers worden, zonder aandacht voor de betekenis van wat ze lezen. Ze lezen op vlakke toon voor, merken hun eigen leesfouten niet op (pap neemt een hap van de poes wordt niet als fout opgemerkt) en hebben moeite met het oppakken van informatie uit teksten en met begrijpend lezen.
Ook hier geldt: liever langzaam en met aandacht voor wat je leest, dan snel.
Is langzaam lezen dan helemaal geen probleem?
Langzaam lezen heeft wel nadelen. Kinderen hebben moeite om hun werk op tijd af te krijgen, hebben in de klas minder tijd voor leuke extra’s, hebben vaak moeite om zich op het lezen te concentreren en om langere tijd achter elkaar te lezen. Langzaam lezen is bijna altijd een indicatie dat het leesproces niet heel automatisch verloopt en dus moet er niet veel afleiding zijn en wordt je er snel moe van.
Hoe besteed je dan toch aandacht aan snelheid?
Ik oefen het sneller leren lezen door oefenen met vloeiend lezen: lezen zoals een goede voorlezer doet. Op een prettig tempo om naar te luisteren, met aandacht voor intonatie. Om dit goed te oefenen moet een tekst niet te moeilijk zijn.
Meer weten? Zie Vloeiend lezen, de sleutel tot begrijpen wat je leest.
En door veel te lezen, automatiseert het leesproces verder en wordt je langzaam maar zeker een snellere lezer.